Kỷ niệm 65 năm Ngày mở đường Hồ Chí Minh - Ngày truyền thống Bộ đội Trường Sơn (19/5/1959 - 19/5/2024)

“Đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh, là một công trình vĩ đại nói lên ý chí, nghị lực, tinh thần dũng cảm và sáng tạo phi thường của dân tộc Việt Nam, quyết đem sức người, sức của của hậu phương lớn, chi viện cho tiền tuyến lớn; là một trong những nhân tố chiến lược có ý nghĩa quyết định, đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn”. Đó là đánh giá của Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi nói về con đường huyền thoại., đường Trường Sơn.

Kỷ niệm 65 năm mở đường Trường Sơn, trên hầu khắp cả nước đã diễn ra các buổi họp mặt những người lính bộ đội Trường Sơn, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến… năm xưa, những người đã hy sinh cả tuổi xuân, xương máu để mở một tuyến giao thông vận tải, để đưa cán bộ, vũ khí, thiết bị vật tư y tế, lương thực và những hàng hoá cần thiết vào chiến trường miền Nam khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước ngày càng ác liệt hơn.
Đầu tháng 5/1959, sau hội nghị Trung ương lần thứ 15, Bộ Chính trị, Trung ương Ðảng và Bác Hồ đã quyết định mở tuyến giao liên vận tải quân sự từ Bắc vào Nam, đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh, thành lập một đơn vị bộ đội thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Đơn vị được mang tên Đoàn 559, tức tháng 5 năm 1959 (cũng từ đó ngày 19 tháng 5 được coi là ngày truyền thống của bộ đội Trường Sơn). Ðây là một quyết định chiến lược đầy sáng tạo và độc đáo, thể hiện ý chí sắt đá, quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc của toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân ta.

Với tinh thần "Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước", "Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược", Bộ đội Trường Sơn từ một đơn vị nhỏ đã trưởng thành nhanh chóng, bao gồm nhiều lực lượng hiệp đồng binh chủng trên quy mô lớn.  Tổng quân số năm cao nhất của Đoàn 559 có lúc lên đến 145.200 người (trong đó quân nhân: 100.495 quân nhân; 44.295 thanh niên xung phong, công nhân giao thông, dân quân hoả tuyến); Trang bị năm cao nhất phục vụ chiến đấu trong thời kỳ năm 1974 đến 30/4/1975: 15 939 ô tô, gồm 8.218 xe chở hàng và chở bộ đội cơ động, 7.721 xe phục vụ chiến đấu, 1.085 súng pháo phòng không… Quy mô tuyến đường Trường Sơn đến ngày 30/4/1975: 16.700 km đường cho xe cơ giới, xuyên qua 3 nước 10 tỉnh của Việt Nam, 7 tỉnh Lào, 4 tỉnh của Campuchia.

Bộ đội Trường Sơn cùng các lực lượng thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến luôn luôn nắm vững tư tưởng cách mạng tiến công, chủ động, sáng tạo, mưu trí, dũng cảm, vượt qua mọi khó khăn gian khổ, mưa bom bão đạn và mọi thủ đoạn chiến tranh tàn bạo của kẻ thù; đã làm nên tuyến giao liên, giao thông huyết mạch đặc biệt quan trọng để chi viện sức người, sức của từ hậu phương lớn cho tiền tuyến lớn, bảo đảm cho tất cả loại binh khí kỹ thuật cơ động trong đội hình hành quân của các quân đoàn, binh chủng hợp thành ra trận.

Trong suốt 16 năm (1959-1975), Bộ đội Trường Sơn đã phát huy vai trò to lớn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ "đánh địch mà đi, mở đường mà tiến", chi viện từ hậu phương lớn cho các chiến trường miền Nam Việt Nam, Lào và Campuchia, góp phần to lớn làm nên cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm 1968, cuộc Tiến công chiến lược năm 1972, Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào. Đặc biệt, trong 2 năm 1973-1975, Bộ đội Trường Sơn đã ra sức xây dựng, tu sửa, nâng cao chất lượng cầu đường đáp ứng yêu cầu của thời cơ chiến lược mới trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975. Chấp hành nghiêm mệnh lệnh của Bộ Tổng Tư lệnh, quán triệt phương châm “thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng”, Bộ đội Trường Sơn đã vận chuyển từng binh đoàn chủ lực lớn của quân đội ta, đưa một khối lượng cơ sở vật chất kỹ thuật lớn tới chiến trường miền Nam; luôn bám sát các mũi tiến công của bộ binh, vừa tháo gỡ bom mìn, vừa nhanh chóng sửa chữa, bắc lại cầu mới cho quân ta tiến vào giải phóng các thành phố, thị xã và giải phóng Sài Gòn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975.

Sau khi miền Nam được hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, để đáp ứng yêu cầu của cách mạng trong giai đoạn mới, Binh đoàn 12 được thành lập với nhiệm vụ chủ yếu là xây dựng kinh tế kết hợp với quốc phòng. Kế thừa truyền thống vẻ vang của Bộ đội Trường Sơn, trên mặt trận mới, cán bộ, chiến sĩ, công nhân, viên chức của Binh đoàn luôn có mặt ở các địa bàn chiến lược, rừng núi xa xôi, khí hậu khắc nghiệt để xây dựng hàng trăm công trình quan trọng có ý nghĩa lớn về kinh tế - quốc phòng, chính trị - xã hội; đồng thời tập trung xây dựng Binh đoàn ngày càng trưởng thành, vững mạnh, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Đến nay, Binh đoàn 12 đã trở thành một trong những tổng công ty mạnh trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, giao thông cầu đường, thủy điện, thủy lợi; có đủ khả năng xây dựng các công trình trọng điểm có quy mô lớn trong nước và quốc tế.

Ghi nhận, biểu dương những chiến công và thành tích vẻ vang, Bộ đội Trường Sơn đã được Ðảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh; Huân chương Độc lập hạng Nhất; nhiều tập thể, cá nhân được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng lao động…

Nhận định về vai trò của đường Trường Sơn và bộ đội Trường Sơn, Tổng Bí thư Lê Duẩn đã viết: “Đường Trường Sơn là một chiến công chói lọi trong lịch sử kháng chiến chống Mỹ, cứu nước  của dân tộc ta. Đường Trường Sơn là con đường của ý chí quyết thắng, của lòng dũng cảm, của khí phách anh hùng. Đó là con đường nối liền Nam- Bắc, là con đường đoàn kết các dân tộc của 3 nước Đông Dương”.

Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng những chiến công hào hùng, sự hy sinh anh dũng của những người đã nằm lại với Trường Sơn, những câu chuyện được ví như “sự tích thời hiện đại” về đường Trường Sơn, đường Hồ Chí Minh sẽ mãi ở lại trong mỗi cán bộ, chiến sĩ bộ đội Trường Sơn năm xưa, mãi ghi dấu và là niềm tự hào của mỗi người dân Việt Nam về một thời kỳ gian khổ nhưng ngời sáng khí phách kiên trung, anh dũng của cách mạng Việt Nam. 
Kỷ niệm 65 năm Ngày mở Đường Hồ Chí Minh - Ngày truyền thống Bộ đội Trường Sơn là dịp để chúng ta bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đối với các thế hệ cha anh đã một thời “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước, mà lòng phơi phới dậy tương lai”; mãi khắc ghi công lao to lớn của bộ đội Trường Sơn, dân công hỏa tuyến, thanh niên xung phong, công nhân giao thông, văn nghệ sĩ, đồng bào các dân tộc đã từng tham gia, phục vụ chiến đấu làm nên con đường huyền thoại Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chi Minh. Tinh thần chiến đấu dũng cảm, ngoan cường, thông minh, sáng tạo và sự hy sinh to lớn của hàng vạn bộ đội, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến và đồng bào các dân tộc trên đường Hồ Chí Minh luôn sống động, là động lực tiếp thêm sức mạnh cho các thế hệ con, cháu chúng ta hôm nay phấn đấu nhiều hơn, nỗ lực cao hơn để bảo vệ những thành quả mà các thế hệ cha, anh đã giành được, xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng phát triển, phồn vinh và hạnh phúc./.

Phương Lan